Zgodnie z założeniami programowymi wszystkie prezentacje i panele dyskusyjne podczas 15 Forum Gospodarczego TIME w dniach 14-15 marca 2023r. były podporządkowane wypełnieniu głównego jego hasła i przesłania czyli poszukiwaniu i realizacji „Drogi do konkurencyjnej gospodarki 2030”.

W ujęciu sektorowym oznaczało to skupienie uwagi na takich branżach krajowej i europejskiej gospodarki jak przede wszystkim energetyka, telekomunikacja oraz finanse i media. Horyzontalnie przedmiotem debat były wykonalność polskich strategii gospodarczych, cyfryzacja i transformacja cyfrowa gospodarki, inwestycje infrastrukturalne, regulacje ogólne i sektorowe, cyberbezpieczeństwo, rozwój dostępu do Internetu i technologie ICT, kadry dla nowoczesnej gospodarki, ESG, zdolność sektora bankowego do finansowania gospodarki i jej wyzwań.

Nawiązując do zgłoszonego podczas otwarcia tegorocznego FG TIME przez Premiera Mateusza Morawieckiego oczekiwania na płynące do Rządu od uczestników Forum wnioski i postulaty, poniżej przedstawiamy ich najważniejszą treść. W postaci bardziej rozbudowanej i uzasadnionej zostaną one zebrane w całość – podobnie jak w latach ubiegłych – w opracowaniu finalnym gotowym w okresie około miesiąca od zakończenia Forum.

W ocenie zebranych na Forum ok. 800 reprezentantów biznesu z sektorów związanych z technologiami ICT doświadczenie minionych ok. 20 lat wskazuje na łatwość przygotowywania w kraju różnego rodzaju opracowań typu branżowych czy ogólniejszej natury strategii gospodarczych. Jednak ta „łatwość” w powiązaniu z krótkim czasem tworzenia tych strategii i w ograniczonym kręgu ekspertów oraz bez transparentnych konsultacji z zainteresowanymi środowiskami skutkuje skupieniem tych dokumentów na opisie przeszłości zamiast przyszłości. W efekcie w dacie publikacji czy akceptacji tych strategii są one już w dużym stopniu nieaktualne. A jeśli nawet są one w miarę aktualne, to zazwyczaj proces ich rozpoczętej realizacji jest niedoskonały i z powodów politycznych łatwo ulega zawieszeniu lub zakończeniu. Tylko wyeliminowanie wskazanych słabości w opracowywaniu i wdrażaniu strategii może prowadzić do zmiany obecnego stanu rzeczy.

Kontynuowanie digitalizacji i cyfrowej transformacji polskiej gospodarki oraz społeczeństwa jest warunkiem koniecznym i niezbędnym tak dla wychodzenia z aktualnych perturbacji ekonomiczno-politycznych, jak i realizacji długofalowych celów wyznaczanych przez Unię Europejską i realizowanych w ramach jednolitego rynku UE. Wiążę się z tym ogrom wielu wyzwań, zarówno znanych, jak i możliwych do zaistnienia. Po pierwsze musi być jednoznacznie określona obecność i trwanie Polski w strukturach Unii Europejskiej. Ten fakt warunkuje akceptację unijnych wartości i regulacji prawnych oraz ich adaptację w prawie krajowym bez ich zniekształceń powodowanych przesłankami ideologicznymi i politycznymi. Konieczne jest odblokowanie możliwych do pozyskania na inwestycje środków finansowych z UE. I to w sytuacji z jednej strony aktualnie wysokiej inflacji i ograniczonych możliwości polskiego sektora bankowego do  finansowania niezbędnych inwestycji strukturalnych jak np. sieci światłowodowe, a z drugiej strony priorytetu twardo stosowanej zasady ochrony konsumentów końcowych kosztem przedsiębiorców, których dotyka wzrost wielu kosztów na czele z rachunkami za energię.

W odniesieniu do sektora energetycznego nie ma wątpliwości, że powinien on  być możliwie jak najszybciej i w jak największym stopniu oparty o OZE zgodnie z wymogami i celami polityki klimatycznej UE. Jednocześnie w okresie przejściowym należy dążyć do obniżania cen energii w dłuższych okresach i ich stabilności oraz przewidzenia instrumentów wsparcia dla podmiotów gospodarczych na podobieństwo tych kierowanych do odbiorców detalicznych. Biorąc pod uwagę wrażliwość tematu likwidacji tradycyjnych przemysłów wydobywczych i energetyki konwencjonalnej istotne jest tak z powodów społecznych, jak i ekonomicznych, zastąpienie narracji o ich likwidacji wskazywaniem na ich adaptowanie do nowej rzeczywistości Przemysłu 4.0. Do wykorzystywania w tym celu są przecież zarówno ich wysoce wykwalifikowane kadry (elektryków, mechatroników, informatyków itd.) jak i budowane przez dziesięciolecia obiekty same w sobie (jako magazyny, nośniki wielu czujników i urządzeń, węzły infrastruktury itd.).

Bardzo istotnym problemem pozostaje w Polsce kontynuowanie procesu  digitalizacji i cyfryzacji, w tym poszerzanie puli dostępnych usług publicznych. Bez względu na przyjmowane w tym zakresie strategie i miary postępu, kluczowym zagadnieniem jest już obecnie widoczny, ale tym bardziej groźny w nieodległej przyszłości brak kompetentnych w technologiach ITC specjalistów. Przeciwdziałanie to nie tylko kwestia obecności w szkołach podstawowych i średnich odpowiedniego zakresu nauczania nauk ścisłych na czele z matematyką, a także rozbudowywania szkolnictwa wyższego w tym zakresie. W związku z postępującymi negatywnymi procesami demograficznymi w Polsce nieodzowne jest otwarcie się naszego kraju i społeczeństwa na tysiące migrantów w sposób nie dyskwalifikujący ich ze względów np. religijnych czy genderowych.

W warunkach gospodarki wolnorynkowej i demokratycznego ustroju państwa olbrzymie znaczenie ma znalezienie równowagi między interesem państwa, reprezentowanym przez liczne instytucje rządowe i regulatorów rynku, a środowiskiem biznesu reprezentowanym m.in. przez ogólnokrajowe izby gospodarcze takie jak Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji oraz  inne z 30-letnim dorobkiem swego funkcjonowania i będące od lat organizatorami Forum Gospodarczego TIME. Dialog i współpraca to podstawa, co oznacza, iż m.in. reprezentanci biznesu powinni być włączani do prac czy to nad kolejnymi strategiami czy adaptowania regulacji unijnych do prawa krajowego już na etapie tworzenia założeń tych dokumentów, a nie dopiero ich opiniowania po etapie ich powstania w wąskich zazwyczaj gremiach ich ministerialnych autorów. Problemem pozostają też niejednokrotnie nagły i nietransparentny proces legislacji oraz przyjmowane zbyt krótkie zakładane okresy realizacji wyznaczonych celów i także nagłe zmiany w już przyjętym ustawodawstwie.

Istotnym zagadnieniem dla wszystkich branż pozostają też takie kwestie jak od lat cyberbezpieczeństwo, którego ranga ale i skala odnotowywanych zagrożeń nieustannie rośnie,   oraz od niedawna wymogi analizowania i raportowania  ESG skutkujące wprost na poziom konkurencyjności firm czy to w kraju czy w relacjach z partnerami zagranicznymi.

Podsumowując – w trakcie 15 Forum Gospodarczego TIME  poczyniliśmy kolejny krok dla realizacji głównego celu, jakim jest pobudzenie zainteresowania przedsiębiorstw cyfrowych unijną polityką przemysłową. Decyzja UE ustanawiająca agendę polityczną „Drogi ku Cyfrowej Dekadzie 2030” daje przedsiębiorstwom wysokotechnologicznym UE możliwość współdecydowania o kształcie Krajowych Strategicznych Planów Działania. Organizacje biznesowe uczestniczące w obradach aktywnie poparły zawarte w niej priorytety cyfryzacji, przekładając je na cele polskiego planu cyfryzacji. Zgłoszono propozycję ustanowienia rady konsultacyjnej, niezbędnej do opracowania listy propozycji projektów wielokrajowych. Członkowie Zarządów organizacji – partnerów FG TIME – zostali zaproszeni do udziału w obradach ZVEI (niemieckiej organizacji przedsiębiorstw cyfrowych), zaplanowanych na 23-24 maja br.. Zdecydowaliśmy też rozpocząć prace mające na celu utworzenie bilateralnej rady konsultacyjnej składającej się z polskich i niemieckich organizacji biznesowych.

Planujemy utworzyć ciało konsultacyjne, którego zadaniem będzie zgromadzenie pierwszej grupy przedsiębiorstw zainteresowanych uczestnictwem w projektach wielokrajowych. Program Decyzji jest adresowany do wszystkich przedsiębiorstw planujących cyfryzację swych technologii, produktów i modeli biznesowych. Wielu uczestników obrad odniosło się do ogłoszonego w lutym br. planu rozwoju i modernizacji przemysłu „A Green Deal Industrial Plan for the Net-Zero Age”. Sformułowane w nim cele i rekomendacje będą miały wpływ na wybór obszarów wsparcia dla projektów realizowanych w ramach EDIC-ów (European Digital Infrastructure Consortia).

Podczas 15 FG TIME po raz kolejny okazało się, że polskie przedsiębiorstwa cyfrowe postrzegają Zielony Ład i dokumenty z nim powiązane jako uporządkowany zbiór celów długoterminowych. Stanowią one dla większości przedsiębiorstw wielkie wyzwanie. Gospodarka UE opiera się w większości na firmach lokalnych, głównie z sektora MŚP. Ich zasoby kapitałowe oraz modele biznesowe nie pozwalają na planowanie inwestycji z uwzględnieniem tak odległych w czasie celów. Brak wsparcia kompensującego te straty oraz warunków opłacalności inwestycji w technologie bezemisyjne może prowadzić do spadku produktywności i konkurencyjności przedsiębiorstw.

Polska gospodarka jest wielkim beneficjentem jednolitego rynku UE, który obchodzi w tym roku swe 30-lecie. Postulujemy, by głównym celem polityki unijnej polskiego rządu było tworzenie prawa gospodarczego równego dla wszystkich podmiotów działających na jednolitym rynku UE