Do Rządu, Sejmu, Senatu i przedsiębiorców

Apelujemy o natychmiastowe podjęcie działań, które złagodzą skutki nadciągającego kryzysu gospodarczego. Według wielu ekonomistów i przedsiębiorców, należy się przygotować na kryzys, który będzie głębszy, niż Wielki Kryzys 1929 roku. Apelujemy o działania, bez których grozi nam wzrost bezrobocia nawet do 30% i spadek produkcji przemysłowej nawet o 50%.

Wszystkie podjęte i zaplanowane w ciągu minionego miesiąca decyzje są w najwyższym stopniu niewystarczające, a w wielu przypadkach doprowadzą do przyspieszenia i pogłębienia zjawisk kryzysowych. Na skutek zlekceważenia sygnałów płynących ze świata, w Polsce skala pandemii i kryzysu może być znacznie głębsza niż w jakimkolwiek innym kraju UE. Dlatego obecnie potrzebne są dwa oddzielne programy działań – epidemiczny i gospodarczy. Oba programy powinny wystrzegać się działań pozornych polegających na pośpiesznym opracowywaniu spec-ustaw. Projekty ustaw tarczy antykryzysowej z 20 i 21 marca 2020 roku stanowią przykłady propozycji działań pozornych a nawet szkodliwych.

Warunkiem koniecznym i najważniejszym dla szybkiego opanowania kryzysu gospodarczego jest opanowanie narastającego kryzysu epidemicznego.

Plan działań antykryzysowych

Izby gospodarcze, organizacje pracodawców i stowarzyszenia przedsiębiorstw wystosowały do władz cały szereg konkretnych postulatów. Konfrontując ich treść z propozycjami rządu dochodzimy do wniosku, że postulaty przedsiębiorców są dla władz niezrozumiałe, zarówno co do metody, jak i co do zakresu proponowanych działań. Dlatego ponawiamy apel o zrozumienie powagi sytuacji, wskazując kolejność i potrzebną skalę działań.

Działania natychmiastowe

Celem działań natychmiastowych powinna być ochrona płynności i zdolności operacyjnych przedsiębiorstw. Wprowadzeniu działań mających na celu przerwanie transmisji wirusa (opisane poniżej) powinny towarzyszyć następujące decyzje:

  1. Zawieszenie wszystkich danin i opłat na rzecz Państwa, ZUS i innych podobnych. Zawieszenie to nie powinno rodzić po stronie przedsiębiorstwa żadnych kosztów, ani dodatkowych obowiązków administracyjnych zarówno w czasie zawieszenia działalności jak i później.
  2. Wprowadzenie obowiązkowego urlopu epidemicznego, który będzie pomniejszał liczbę dni urlopu wypoczynkowego nawet, jeśli ta liczba będzie przekraczać limit roczny dni urlopowych przewidywanych na pracownika. Realizacja tej decyzji powinna polegać na zakomunikowaniu pracownikowi decyzji urlopowej oraz przekazaniu do urzędu skarbowego zapotrzebowania na Nieoprocentowany Pracowniczy Kredyt Epidemiczny (NPKE).
  3. Bezwarunkowe udzielenie przedsiębiorcom nieoprocentowanych NPKE w wysokości niezbędnej do opłacenia w 100% kosztu urlopu epidemicznego na czas do odrobienia przez pracownika tego urlopu, z możliwością umorzenia, jeśli pracownik nie będzie w stanie odpracować opłaconego urlopu.
  4. Zawieszenie prawa zobowiązującego zarządy do zgłaszania upadłości do odwołania oraz innych ustaw, które mogłyby uniemożliwić działania opisane w punktach 1-3.
  5. Zatrzymanie inicjatyw legislacyjnych, których efektem będzie zwiększenie obciążeń nakładanych na przedsiębiorców.
  6. Zatrzymanie inicjatyw legislacyjnych, których celem są doraźnie działania redystrybucji, umożliwiające władzy wykonawczej niekontrolowane przez parlament manipulacje przy budżecie i inne tego typu działania, które w ocenie przedsiębiorców wyrządzą więcej szkody niż pożytku.

Zaplanowanie i wykonanie tych działań powinno być ściśle powiązane z planem działań epidemicznych.

Działania krótkoterminowe

Celem tych działań powinno być przygotowanie programu pobudzenia gospodarki po okresie zamrożenia wynikającego z konieczności przerwania transmisji wirusa i powrotu do normalnego funkcjonowania.

  1. Podsumowanie konsekwencji finansowych dla budżetu wynikających z zawieszenia danin, ZUS i innych podobnych. Przygotowanie i uruchomienie przetargu na oprogramowanie służące kompleksowemu monitorowaniu on-line stanu finansów publicznych, który pozwoli przeprowadzać monitorowanie wpływu działań pobudzających gospodarkę na stan finansów.
  2. Odwołanie wszystkich decyzji związanych ze stanem wyższej konieczności oraz przegląd skarg na zachowania monopolistyczne podmiotów energetycznych o dominującej pozycji rynkowej, które okres kryzysu wykorzystują do przejmowania części wartości dodanej od partnerów kontraktowych, którzy w wyniku kryzysu znaleźli się w trudniejszej sytuacji ekonomicznej.
  3. Przygotowanie programu włączenia Polski w inwestycje cyfrowe przestawiającego polską gospodarkę na sieciowy sposób funkcjonowania i uruchomienia inicjatyw pozwalających polskim firmom od roku 2022 aktywnie uczestniczyć w realizacji inwestycji europejskich uruchomianych w ramach „EU Green Deal” oraz wynikających z tego strategii sektorowych.

Działania średnio – terminowe

  1. Przygotowanie i uruchomienie przetargów publicznych mających na celu przestawienie gospodarki na przyspieszoną cyfryzację i przechodzenie do funkcjonowania w gospodarce sieciowej UE.
  2. Przegląd przyczyn, które spowodował tak duże straty i przygotowanie planów operacyjnych oraz systemu gromadzenia rezerw, które w przyszłości pozwolą nam reagować na czas oraz zapobiegać wybuchowi pandemii o podobnej skali.
  3. Opracować i zaproponować Komisji Europejskiej rozszerzenia systemu porozumień traktatowych, które będą podstawą do budowy europejskiego systemu wczesnego ostrzegania i reagowania na pandemię.

Planowanie zasobów niezbędnych do opanowania epidemii

Należy przyjąć, że pandemia COVID-19 w Polsce może mieć dynamikę rozprzestrzeniania się i poziom śmiertelności podobny do tej obserwowanej we Włoszech. To oznacza, że liczba zarażonych będzie przez najbliższe 3-4 tygodnie narastać wykładniczo ze współczynnikiem 1.3. Na skutek zaniechań ostatniego kwartału, ocena poziomu zainfekowania ludności powinna być dokonywana w oparciu o śmiertelność. Punktem odniesienia powinny być trajektorie śmiertelności w prowincji Hubei (57 mln mieszkańców) i Włoch (60 mln mieszkańców). Do takiego scenariusza należy niezwłocznie przygotować polską służbę zdrowia, administrację oraz służby komunalne.

  1. Dostęp do informacji. Należy zapewnić rzetelny dostęp do informacji poprzez uruchomienie odpowiedniej liczby linii telefonicznych oraz natychmiast przesunąć i przeszkolić odpowiednią liczbę osób zdolnych do udzielania rzetelnych informacji osobom dzwoniącym na gorące linie.
  2. Przerwanie transmisji wirusa. Podjąć skuteczne działania ograniczające prędkość rozprzestrzeniania się epidemii. Natychmiast należy wprowadzić na 2 tygodnie maksymalne reguły izolacji, zapewniając bezpieczne zaopatrzenie w żywność. Maksymalne zamrożenie całej gospodarki na 2 tygodnie będzie mniej szkodliwe od narastającej i ciągnącej się miesiącami dezorganizacji życia gospodarczego.
  3. Wykorzystanie wojska do pomocy w służbie zdrowia. Należy natychmiast przygotować plan działań, który pozwoli służbie zdrowia obsłużyć 15 tysięcy hospitalizowanych przypadków oraz 100 tysięcy zainfekowanych. Te liczby wskazują, że bez pomocy wojska nie będziemy w stanie obsłużyć ani szpitali ani osób zainfekowanych znajdujących się poza szpitalami.
  4. Przygotowanie służb komunalnych. Należy przygotować służby komunalne do okresowego zwiększenia śmiertelności dziennej o 50% przez okres jednego miesiąca. Obecnie wielkość produkcji trumien w Polsce oceniana jest na ponad 380 tysięcy rocznie. Jeżeli nie uda się zatrzymać wzrostu liczby zakażeń wg współczynnika wzrostu obserwowanego we Włoszech, realizacja planu w punktach 3 i 4 może okaże się tragiczną konsekwencją niewykonania punktów 1 i 2.

Inicjatywy organizacji samorządu gospodarczego

Inicjatywy organizacji przedsiębiorstw zawierają wiele propozycji szczegółowych, których integracja i uspójnienie pozwoli na opracowanie szczegółowych decyzji interwencyjnych do natychmiastowego wdrożenia. Zawierają one propozycje powielające się jak i wykluczające, a nawet nietrafione, co wynika z nerwowej atmosfery i braku odpowiednich zasobów. Natomiast analizowane łącznie stanowią czytelny obraz problemów, z którymi zderzyła się dzisiaj gospodarka, a które muszą być natychmiast zaadresowane i przełożone na odpowiednie decyzje. Bezprecedensowy charakter, skala i tempo narastania kryzysu wymagają szybkich działań. Błędy będą nieuniknione, ale zawsze do naprawienia. Natomiast grzech, którego dzisiaj nie wolno nam popełnić to jest zaniechanie.