Poniżej przedstawiamy wnioski ze spotkania reprezentantów OZZ-ów oraz sektora cyfrowego i telekomunikacyjnego. Reforma systemu zarządzania prawami autorskimi jest konieczna, o czym wiedzą organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi oraz podmioty korzystające z tych praw. Obie strony zadeklarowały dialog i współpracę nad kształtem reformy systemu zarządzania tymi prawami i wynagradzania twórców. W Polsce konieczny jest kompromis w tej sprawie. Obie strony zgłaszają wymagające interwencji kwestie sporne. Resort kultury wyraża gotowość do organizacji rozmów, by te kwestie wyjaśnić i rozwiązać.
Okrągły stół
Dialog zorganizowano w ramach ogólnopolskiej konferencji operatorów komunikacji elektronicznej w Sopocie. W rozmowie w formule „okrągłego stołu” uczestniczyli przedstawiciele podmiotów korzystających z praw autorskich. Najwięksi nadawcy medialni i operatorzy (w tym Cyfrowy Polsat, TVN Warner Bros. Discovery, PIKE, Polskie Stowarzyszenie Nowe Kina, Związek Cyfrowa Polska) oraz reprezentanci OZZ prawami autorskimi (w tym ZASP, SAWP, SFP-ZAPA, ZAiKS, STOART i ZPAV).
– Spotkanie miało na celu wymianę naszych stanowisk, wspólną identyfikację punktów spornych oraz poszukiwanie kierunków dalszego udoskonalenia obecnego systemu zbiorowego zarządzania prawami autorskimi w Polsce. Bez wątpienia, w naszej ocenie, wymaga on naprawy, by był bardziej przejrzysty i sprawiedliwy zarówno z punktu widzenia nas wpłacających do tego systemu, jak i samych twórców, do których te środki powinny trafiać – mówi Bogdan Łaga, prezes Polskiej Izby Komunikacji Elektronicznej.
Podstawą do rozmowy był projekt mapy drogowej dla reformy systemu zbiorowego zarządzania prawami autorskimi przygotowany przez 7 organizacji reprezentujących kluczowe segmenty branży cyfrowej i telekomunikacyjnej. Branża zaprezentowała w nim sześć kluczowych punktów, które mają pomóc w procesie udoskonalenia obecnego systemu zarządzania prawami autorskimi. Postulaty znajdują się na fanpage KIGEiT.
W centrum sporu: przejrzystość i efektywność systemu OZZ
Jednym z kluczowych postulatów przedstawicieli sektora cyfrowego i telekomunikacyjnej jest zapewnienie transparentności systemu. Eksperci wskazywali, że pomimo nowelizacji prawa autorskiego z ubiegłego roku, wciąż wiele problemów nie jest rozwiązanych. Jakich w szczególności?
Kluczowym problemem do rozwiązania jest brak stabilności i przewidywalności w sferze biznesowej. Przedsiębiorcy korzystający z praw chcieliby wiedzieć dokładnie, jakie kwoty powinni planować w swoich budżetach w związku z każdym polem eksploatacji praw autorskich. – Chcemy koncentrować się na prowadzeniu biznesu i mieć pewność, że środki, które łożymy na system faktycznie trafiają do twórców. Z punktu widzenia przejrzystości systemu kluczowy jest postulat ustalenia maksymalnej, procentowej stawki opłat, jakie wnosimy do OZZ – apelowali przedstawiciele branży.
Uczestnicy dyskusji zasygnalizowali konieczność pochylenia się nad kwestiami sposobu powstawania tabeli wynagrodzeń z tytułu korzystania z praw autorskich. Zdaniem reprezentantów sektora cyfrowego, użytkownicy praw powinni mieć na to także swój wpływ. Obecnie wnioski w tej sprawie mogą składać wyłącznie OZZ. Nadal aktualny pozostaje problem podwójnego obciążenia użytkowników. Korzystający z praw autorskich chcą mieć jasność co do tego, ile mają płacić i móc współtworzyć jasny i transparentny system.
Zdaniem branży efektywność systemu znacznie poprawiłoby utworzenie punktu kontaktowego dla użytkowników praw pośród OZZ. Punkt kontakowy odpowiadałby za koordynowanie procesu poboru opłat. W ocenie jej przedstawicieli wdrożenie modelu „one-stop-shop” uprościłoby działanie systemu i rozwiązałoby istotny z punktu widzenia użytkowników praw problem.
Przedstawiciele i przedstawicielki OZZ wskazywali na konieczność stabilności systemu i obrony interesów twórców. Przypominali także o konieczności poruszania się w obrębie obecnie obowiązującego prawa. – Rozwiązań naszych sporów szukajmy na gruncie obecnie obowiązujących przepisów unijnych i krajowych. Przeznaczenie kwot, które nie zostały rozdzielone pomiędzy twórców z obiektywnych, uzasadnionych powodów przez OZZ również uwarunkowane jest tymi przepisami – odpowiadali przedstawiciele OZZ-ów.
Zaproszenie do dalszego dialogu
Mimo wielu punktów spornych, wszyscy obecni przy okrągłym stole podkreślali chęć kontynuowania rozmów. Wyrażono też gotowość do poszukiwania rozwiązań godzących interesy wszystkich uczestników systemu. O potrzebie dalszej rozmowy na temat systemu zbiorowego zarządzania prawami autorskimi w Polsce mówił Maciej Wróbel, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego. – Z punktu widzenia Ministerstwa Kultury to bardzo ważne, że przy jednym stole zasiadają osoby reprezentujące OZZ i podmioty korzystające z praw autorskich. Dialog ten trzeba bez wątpienia kontynuować. Zapraszam w tym celu do resortu kultury, by w toku dalszej dyskusji doskonalić mechanizmy systemu, tak aby usatysfakcjonować wszystkie strony go współtworzące – mówił Maciej Wróbel.
W ramach KIGEIT tematem reformy systemu zarządzania prawami autorskimi zajmuje się Sekcja Ochrony Właności Intelektualnej (SOWI).